Wystawa "Zapomniane cmentarze gminy Słupsk" to element szerszego projektu realizowanego przez Stowarzyszenie Produktów Markowych Turystyki Wiejskiej „Słupia”. Projekt zdobył dofinansowanie w ramach programu Wspólnie dla dziedzictwa (edycja 2020), zarządzanego przez Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Jak informują autorzy projektu, niepodważalny jest fakt, że przed 1945 rokiem większość mieszkańców Słupska i okolic była Niemcami i ewangelikami. Tę historyczną ciągłość, która sięgała jeszcze czasów średniowiecza, przerwały gwałtownie II wojna światowa i powojenne migracje. Miejsce ewakuowanych bądź wypędzonych Niemców zajęli osadnicy z różnych części Polski, w tym repatrianci z Kresów Wschodnich.
Po dawnych mieszkańcach opuszczanych miejscowości pozostały m.in. cmentarze. Jednak po 1945 r. w większości pozbawione zostały opieki. Przez lata niszczały, zarastały bądź były świadomie dewastowane, rozkradane, a nawet profanowane.
– Cmentarz jest miejscem wiecznego spoczynku. Każdy człowiek, niezależnie od narodowości, religii czy koloru skóry, ma prawo do godnego pochówku. Projekt „Zapomniane cmentarze gminy Słupsk” w gruncie rzeczy kryje w sobie to przesłanie i nadzieję, aby pamięć o dawnych mieszkańcach tej ziemi przetrwała na cmentarzach, które są wszak miejscami pamięci – mówi Andrzej Stachowiak, koordynator projektu.
Obecnie na terenie gminy Słupsk znajduje się ponad 40 zapomnianych cmentarzy. Na wielu z nich, aż do lat 80. XX w., pojawiały się pojedyncze groby powojennych osadników, część została w sposób trwały zaadaptowane na potrzeby pochówku miejscowych parafian. Jednak większość dawnych nekropolii przedstawia dziś smutny obraz. Stanowią wciąż element wstydliwego czy nawet niechcianego dziedzictwa.
Zasadniczym zadaniem projektu Stowarzyszenia "Słupia" było wykonanie dokumentacji wszystkich cmentarzy, na których pochowani zostali dawni mieszkańcy miejscowości położonych w granicach gminy Słupsk. Istotnym elementem projektu była rewaloryzacja przestrzeni cmentarza ewangelickiego w Swołowie, obejmująca wykonanie prac porządkowych, wydobycie spod powierzchni ziemi istniejących jeszcze nagrobków oraz zabezpieczenie ich przed dalszą degradacją.
Jednym z efektów tych prac jest wystawa plenerowa "Zapomniane cmentarze gminy Słupsk", która ma przybliżyć historię i współczesność każdej miejscowości, w której znajduje się choćby jeden stary cmentarz.
Do 3 listopada wystawę można obejrzeć w Muzeum Kultury Ludowej Pomorza w Swołowie w zagrodzie nr 15. W dniach 4 - 16 listopada wystawa będzie prezentowana w Centrum Kultury i Bibliotece Publicznej w Głobinie, a od 17 do 30 listopada w Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku (Biały Spichlerz).
W dokumentowaniu zapomnianych nekropolii gminy Słupsk udział wzięli młodzi wolontariusze: Katarzyna Czepiel, Magdalena Kaczmarek, Magdalena Kozak, Mateusz Płatek i Wiktora Więckowski. Na kolejnych slajdach prezentujemy drobny wycinek tych prac.
Zobacz także: Gminne Święto Plonów w Swołowie 2019.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
