GAZ-SYSTEM stawia na rozwój energetyczny kraju

Inwestycje związane z infrastrukturą gazową realizowane są w Polsce przez spółkę Skarbu Państwa GAZ-SYSTEM mającą strategiczne znaczenie dla polskiej gospodarki i bezpieczeństwa energetycznego. Jako jedyny podmiot w kraju odpowiada za transport gazu ziemnego i zarządzanie siecią gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia (ponad 12 tys. km gazociągów, w tym podmorski gazociąg Baltic Pipe i 15 tłoczni gazu) oraz jest właścicielem Terminalu LNG w Świnoujściu.

Zależność Polski od rosyjskiego gazu uwarunkowana historycznie była solą w oku obecnego rządu. Dzięki podjętym odpowiednio wcześniej decyzjom i inwestycjom w obliczu trwającej wojnie w Ukrainie udało się całkowicie uniezależnić Polskę od dostaw gazu z Rosji, zapewniając jednocześnie bezpieczeństwo energetyczne całego kraju. Było to możliwe dzięki inwestycjom strategicznym spółki GAZ-SYSTEM, która w ostatnich latach wybudowała ponad 1000 km nowych gazociągów, w tym między innymi gazociąg Baltic Pipe umożliwiający transport gazu z szelfu norweskiego przez Danię do Polski oraz połączenia transgraniczne z Litwą i Słowacją.

Spółka rozbudowuje obecnie Terminal LNG im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Świnoujściu, który jest jednym z najlepiej wykorzystywanych obiektów tego typu w Europie i zapewnia obecnie 30% krajowych dostaw gazu. Jego powstanie nie kończy jednak działań spółki w obszarze skroplonego gazu ziemnego. GAZ-SYSTEM jest obecnie zaangażowany w realizację projektu pływającego terminalu LNG (FSRU) w Zatoce Gdańskiej, a także dalszą rozbudowę i modernizację infrastruktury przesyłowej w całej Polsce.

Skroplony gaz ziemny (LNG) ma szereg zalet. Przede wszystkim w postaci ciekłej jest nietoksyczny oraz ma 600-krotnie mniejszą objętość niż w postaci gazowej i nie ulega zapłonowi. Te cechy powodują, że jest łatwy w transporcie i magazynowaniu. Poza tym, jako paliwo znacznie mniej emisyjne niż węgiel, wspiera proces dekarbonizacji budownictwa, przemysłu i transportu (może być użytkowany jako paliwo grzewcze, technologiczne i napędowe), przyczyniając się do zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska naturalnego.

O wzroście zainteresowania LNG, zwłaszcza po wybuchu konfliktu zbrojnego między Rosją a Ukrainą w 2022 r., świadczą dane Ośrodka Studiów Wschodnich, według których w 2022 r. import paliwa w postaci LNG do krajów UE wzrósł o 67% w stosunku do roku poprzedniego. Warto jednak zaznaczyć, że tak duży wzrost zapotrzebowania obecnie nie stanowi zagrożenia związanego z brakiem możliwości zaspokojenia potrzeb Europy. Zasoby światowego gazu ziemnego są wystarczające. W ramach wspólnych zakupów unijnych gazu, dostawcy zaoferowali 13,4 mld m³ LNG, podczas gdy zapotrzebowanie wyniosło 11,6 mld m³. Taki stosunek podaży do popytu rokuje dobrze nie tylko z uwagi na pewność dostaw, ale także możliwość obniżenia cen LNG w najbliższej przyszłości.

Terminal FSRU (ang. Floating Storage Regasification Unit) to obecnie główny strategiczny projekt GAZ-SYSTEM. Celem inwestycji jest stworzenie nowej infrastruktury, która umożliwi odbiór LNG dostarczanego drogą morską z różnych rejonów świata. Inwestycja polega na posadowieniu w Zatoce Gdańskiej pływającego terminalu FSRU, w znacznym oddaleniu od linii brzegowej. Z terminalu gaz odbierany będzie gazociągiem podmorskim, a następnie przesyłany do odbiorców z wykorzystaniem nowej i planowanej krajowej sieci przesyłowej. Zakończenie inwestycji planowane jest w perspektywie 2027–2028 roku.

Terminal FSRU
FSRU to pływająca jednostka przystosowana do odbioru skroplonego gazu ziemnego z metanowców, czyli statków przeznaczonych do transportu ciekłego gazu ziemnego. Terminal, poza odbiorem paliwa, służy również do jego przechowywania oraz regazyfikacji, czyli procesu technologicznego, w wyniku którego stan skupienia LNG zmienia się z ciekłego na gazowy.
Terminal FSRU w Zatoce Gdańskiej będzie w stanie regazyfikować 6,1 mld m³ paliwa rocznie. W zależności od rozwoju rynku oraz zapotrzebowania na gaz ziemny w kraju i w regionie możliwa będzie rozbudowa terminalu polegająca na dostawieniu drugiej jednostki.

Gazociąg podmorski
Terminal FSRU zostanie połączony z krajowym systemem przesyłowym za pomocą gazociągu podmorskiego o długości ok. 3 km. Rurociąg zostanie ułożony z wykorzystaniem bezwykopowej metody mikrotunelowania, dzięki czemu budowa nie będzie ingerowała w obszar plaży – zostanie przeprowadzona pod powierzchnią gruntu. Rozpoczęcie budowy gazociągu podmorskiego jest planowane na rok 2025.

Rozbudowa gazociągów lądowych
Rozbudowa krajowej sieci gazociągów przesyłowych pozwoli na przesył gazu z Gdańska do centralnej Polski. Planowana jest rozbudowa krajowego systemu przesyłowego, w ramach której powstanie około 250 km nowych gazociągów lądowych, zapewniających efektywne rozprowadzenie gazu z terminalu LNG do klientów w Polsce oraz w regionie. Część lądowa projektu obejmuje budowę trzech odcinków: gazociągu Kolnik – Gdańsk o długości ok. 35 km, gazociągu Gardeja – Kolnik o długości ok. 86 km i gazociągu Gustorzyn – Gardeja o długości ok. 128 km.

Powstanie nowego terminalu FSRU w Zatoce Gdańskiej przyniesie szereg korzyści zarówno w wąskiej, jak i szerokiej perspektywie. Wśród najważniejszych wymienia się zwykle:

• bezpieczeństwo – terminal FSRU to kolejne miejsce odbioru LNG, co poprawia bezpieczeństwo energetyczne zarówno Polski, jak i regionu Środkowej i Wschodniej Europy,
• niezależność energetyczna – dywersyfikacja źródeł energii to większa niezależność energetyczna kraju i regionu,
• zrównoważony rozwój – gazowe źródła energii sprzyjają rozwojowi gospodarki niskoemisyjnej i stanowią wsparcie dla rozwoju zrównoważonego rynku energii w Europie,
• rozwój OZE – gaz, choć nie stanowi odnawialnego źródła energii, pozwala na rozwój OZE dzięki stabilizacji systemu elektroenergetycznego,
• konkurencyjność – pozytywny wpływ na rozwój rynku gazu oraz jego konkurencyjność,
• środki finansowe dla gmin – rozwój infrastruktury to dodatkowe wpływy do budżetów samorządów .in.. z tytułu podatku od nieruchomości.

Obecnie terminal FSRU w Zatoce Gdańskiej znajduje się na zaawansowanym etapie prac projektowych. W lipcu bieżącego roku GAZ-SYSTEM zakończył procedurę uzyskiwania decyzji administracyjnych dla trzech gazociągów lądowych, które będą realizowane w ramach części lądowej projektu FSRU. Roboty budowlane mają rozpocząć się w 2024 roku. Natomiast w ramach części morskiej projektu FSRU trwają prace nad zaprojektowaniem stanowiska postojowego dla pływającego terminalu FSRU oraz odcinka podmorskiego gazociągu, który zostanie umiejscowiony na dnie Zatoki Gdańskiej. Prowadzone są również prace nad kontraktacją jednostki FSRU.

GAZ-SYSTEM analizuje równolegle zapotrzebowanie rynku na rozbudowę mocy regazyfikacyjnych terminalu w ramach uruchomionej procedury Open Season, która ma potwierdzić potrzebę zakontraktowania kolejnej jednostki FSRU. Łączna zdolność regazyfikacji obu pływających jednostek FSRU może osiągnąć 10,6 mld m sześc.

12 października br. w siedzibie Kapitanatu Portu Morskiego w Gdańsku GAZ-SYSTEM podpisał porozumienia z Urzędem Morskim w Gdyni oraz Zarządem Morskiego Portu Gdańsk S.A w sprawie współpracy przy realizacji terminalu FSRU w Zatoce Gdańskiej.

Zgodnie z podpisanym porozumieniem zostały określone zadania każdej ze stron. GAZ-SYSTEM będzie odpowiedzialny za wybudowanie infrastruktury niezbędnej do obsługi terminalu FSRU, gazociągu podmorskiego, łączącego terminal FSRU z krajowym systemem przesyłowym oraz gazociągów lądowych. Urząd Morski w Gdyni ma za zadanie wykonać: falochron, tor wodny podejściowy do linii łączącej północną główkę falochronu osłonowego południowo-wschodniego Portu północnego z zachodnią główką projektowanego falochronu FSRU, obrotnicę oraz oznakowanie nawigacyjne związane z infrastrukturą dostępową. Zarząd Morski Portu Gdańsk S.A. będzie odgrywał wspierającą rolę w procesie projektowania, przygotowania i realizacji inwestycji jako jednostka zarządzająca infrastrukturą portową i jej rozwojem.

W podpisanych porozumieniach strony zobowiązały się do współdziałania i wzajemnego wspierania, koordynowania procesów kluczowych dla całości inwestycji oraz przekazywania na bieżąco informacji dotyczących przygotowania i realizacji inwestycji. Współpraca zapewni sprawną realizację projektu zgodnie z założonym harmonogramem.